Tętniaki aorty brzusznej są procesami zwyrodnieniowymi brzusznego odcinka aorty. Nie wiadomo do końca co jest przyczyną ich powstawania, ale uważa się że duże znaczenie mają zapalenia tętnic, urazy mechaniczne, genetycznie uwarunkowana choroba tkanki łącznej, martwica torbielowata ściany tętnicy oraz przebyte infekcje. Nie bez znaczenia są również postępujące zmiany miażdżycowe i zjawiska o etiologii autoimmunologicznej a także czynniki ryzyka związane z trybem życia – nadciśnienie tętnicze, palenie tytoniu oraz zwiększone stężenie acylogliceroli we krwi.
Przeważnie to schorzenie dotyka do 8% mężczyzn w wieku od 65 lat wzwyż. Ponad 95% tętniaków aorty brzusznej zlokalizowanych jest poniżej odejścia tętnic nerkowych.
Często tętniaki pozostają bezobjawowe grożąc pęknięciem, dlatego szczególnie ważną rolę w ich wykrywaniu odgrywa prawidłowa diagnostyka. Należy kontrolować średnicę tętniaka wykonując badanie USG co 6 miesięcy. Wskazaniem do operacji jest średnica powyżej 5cm. Do wykonania niezbędnych pomiarów zmiany konieczne jest wykonanie także spiralnej tomografii komputerowej, w czasie której możliwe jest ustalenie m.in. maksymalnej średnicy tętniaka, śrędnicy tętnic biodrowych oraz wielkości skrzepliny znajdującej się w worku tętniaka.
W przypadku niewielkich tętniaków, do 4.5cm, a także chorych zmagających się z poważnymi schorzeniami (w tym: III, IV stopień niewydolności krążeniowej, spoczynkowa frakcja wyrzutowa lewej komory <30%, ostra faza niewydolności krążenia, duszność spoczynkowa, marskość wątroby, choroby hematologiczne obejmujące zaburzenia krzepnięcia krwi, choroby nowotworowe) możliwe jest wdrożenie leczenia zachowawczego którego celem jest przede wszystkim obniżenie ryzyka jego pęknięcia oraz zmniejszenie tempa rozwoju.
W pozostałych przypadkach najlepszym wyjściem jest leczenie operacyjne – wycięcie tętniaka lub wszycie protezy naczyniowej. W większości przypadków wszywa się protezy proste, ale jest to zależne zarówno od rozległości tętniaka jak i od warunków anatomicznych pacjenta.
Możliwe jest również chirurgiczne leczenie wewnątrznaczyniowe połączone z implantacją stentgrafu, zwłaszcza w przypadku pacjentów obciążonych poważnymi schorzeniami. Ponieważ zabiegi te są mało inwazyjne i wykonywane w znieczuleniu miejscowym.